xxxx xxxx

Russian Railroads
Auteurs: Helmut Ohley & Leonhard Orgler
Uitgever: Hans im Glück
Jaar: 2013

recensie door
x

Rusland, eind 19e eeuw. De industrialisering is niet meer te stoppen! Als Rusland serieus wil  blijven meedoen op het wereldtoneel, en wie wil dat nu niet, moet er flink geïnvesteerd worden in een spoorwegennet. De Trans Siberië Express die Moskou met Vladiwostok verbindt is de bekendste, maar nu we toch bezig zijn leggen we meteen ook een lijntje tussen Moskou, Sint Petersburg en Kiev. En dat proberen we in zeven ronden voor elkaar te krijgen!
x

De spelers krijgen allemaal een eigen bordje waarop de drie spoorlijnen zijn afgebeeld, en een industriespoor. Op het centrale spelersbord staan acties afgebeeld waar de spelers hun vijf arbeiders kunnen inzetten. Iedere actie kost zoals afgebeeld 1, 2 of 3 arbeiders. Wanneer een actie eenmaal is gekozen, is deze niet meer beschikbaar voor de andere spelers! Wel kan er altijd geld ingezet worden in plaats van een arbeider, waardoor de spelers toch meer acties kunnen uitvoeren dan hun vijf arbeiders toelaten.

x
xx
De meeste acties bestaan uit het bouwen van sporen: op hun eigen drie spoorlijnen bouwen de spelers sporen in verschillende kleuren, die verschillende kwaliteitsniveaus voorstellen. Hoe verder de lijnen met sporen bezet zijn, en hoe hoger de kwaliteit, hoe meer punten de eigenaar aan het eind van een ronde krijgt. De spelers beginnen het spel met een zwart spoor, het laagste niveau, op iedere lijn. Sporen van de andere kleuren moeten eerst verdiend worden voor ze kunnen worden ingezet. Bovendien moeten de sporen worden ingezet van lage naar hoge kwaliteit, mag er geen niveau worden overgeslagen, en mogen de sporen elkaar niet inhalen. Bij het bouwen van een zwart spoor wordt het zwarte blokje vooruit geschoven. Alle velden achter het zwarte spoor gelden nu als bebouwd met zwart spoor. Als er daarna een hogere kleur spoor wordt gebouwd schuift het bijbehorende blokje achter dit zwarte blokje aan, zonder het in te mogen halen.
x
x
Om dus het allerhoogste niveau, de vijfde kleur, op het bord te kunnen zetten, moet het zwarte spoor minstens vier plaatsen vooruit zijn geschoven, anders passen de overige vier kleuren er niet achter!  Aan het eind van iedere ronde krijgen de spelers punten: 0, 1, 2, 4 en 7 punten voor ieder veld dat bebouwd is met respectievelijk zwart, grijs, bruin, ivoor en wit spoor. Maar! Enkel velden die bereikt kunnen worden door een locomotief scoren punten. Op iedere spoorlijn rijdt een locomotief, bij Trans Siberië passen er zelfs twee. Alle spelers beginnen met een 1-locomotief, die precies 1 veld kan bereiken. Gelukkig is het pakken van een nieuwe locomotief ook een van de mogelijke acties.
x
x

Simpele punten zijn niet de enige reden om een spoorlijn te bouwen. Onderweg zijn allerlei voordelen te behalen, waarvan er een aantal compleet onmisbaar zijn. De grijze, bruine, ivoren en witte sporen bijvoorbeeld krijgt een speler pas tot zijn beschikking als zijn zwarte spoor op Trans Siberië Express respectievelijk het tweede, zesde, tiende en 15e veld heeft bereikt. Het is hierbij niet van belang of de locomotief van de speler dat veld kan bereiken of niet. Soms is dat wel belangrijk: op het Moskou-Sint Petersburg spoor mag een speler een van zijn bonusfiches inzetten zodra zijn zwarte spoor én zijn locomotief het vierde en zesde veld bereikt hebben.
x

Iedere speler heeft 7 bonusfiches waarvan hij er maximaal vier kan uitspelen, als hij aan de eisen voldoet. De bonusacties zijn allemaal heel erg sterk, waardoor het nog lastig kiezen is. Noemenswaardig is de actie waarbij de speler een kaart mag uitkiezen die aan het eind van het spel punten oplevert voor bepaalde condities. Deze kaart wordt geheim gehouden tot het eind van het spel.
x

Het industriespoor is een alternatieve methode om punten te halen, speciaal voor degenen die niet zo veel hebben met treintjes. Door middel van verschillende acties op het bord kan een speler de marker op dit spoor vooruit zetten. In het spoor zitten gaten, waar de marker niet voorbij kan voordat er een fabriek op deze positie is gelegd.
x
Een fabriek is een ondersteboven neergelegde locomotief; deze kan verkregen worden met dezelfde actie op het bord waarmee ook een locomotief kan worden gepakt. De verschillende fabrieken (dus, de achterzijden van de verschillende waarden locomotieven) tonen ook een bonusactie, die de speler mag uitvoeren zodra de marker deze fabriek bereikt. Het industriespoor levert, mits tot het einde bewandeld, 30 punten op tijdens de waardering. Ook is het mogelijk om een tweede industriemarker in te zetten, en zo het hele spoor opnieuw te bewandelen, alle fabrieksacties nogmaals uit te voeren, en dubbele punten te scoren!
x

Bij al deze uitdagingen krijgen we hulp van een team van ingenieurs. Op iedere ingenieur staat een actie afgebeeld, en iedere ronde ligt er één ingenieur open op het bord waarop de spelers hun arbeiders kunnen inzetten en de actie kunnen uitvoeren. De volgende ronde schuift deze ingenieur door naar het volgende veld, waar hij niet meer gebruikt, maar in plaats daarvan gekocht kan worden voor 1 geld. De koper legt de ingenieur vervolgens naast zijn spelersbord: vanaf nu is dit een actie die alleen hij kan uitvoeren! Bovendien zijn er aan het eind van het spel bonuspunten te verdienen voor de speler met de meeste ingenieurs.
x
x
Na de zevende waardering worden de speleinde-kaarten onthuld en ontvangen de spelers daarvoor hun bonuspunten. Ook zijn er 40 punten voor de speler met de meeste ingenieurs en 20 punten voor nummer twee. De speler met de hoogste score wint!
x
x
x
x
Hop met de deur in huis: Russian Railroads is een onbetwist topspel! Spannend, uitdagend, onwaarschijnlijk goed gebalanceerd, veelzijdig en sfeervol. Er zijn vier sporen: drie spoorlijnen en het industriespoor. Aangezien het niet mogelijk is om in 7 ronden al deze sporen keurig uit te ontwikkelen moeten er keuzes gemaakt worden. Het goede nieuws is dat de ervaring geleerd heeft dat alle strategieën winnend kunnen zijn. Het lange Trans Siberië Express spoor helemaal afbouwen zodat de waardevolle witte sporen in het spel komen, die met de juiste verdubbelaars en bonustegels 20 (!) punten per bebouwd veld kunnen opbrengen.
x
x
Of het Sint Petersburg spoor, waarbij twee bonusfiches te verdienen zijn, en waarbij alle punten verdubbeld worden zodra het grijze spoor veld 7 heeft bereikt. Of het Kiev spoor, dat met enkel zwarte en grijze sporen, dus minimale inspanning, toch 40 punten per waardering kan opleveren. Of het industriespoor, met alle nuttige bonusacties die op de fabrieken staan afgebeeld, en wel tot 55 punten per waardering als het spoor met allebei de beschikbare markers tot het einde wordt bewandeld.
x
x
Het kan lonen om een strategie te kiezen waar de andere spelers juist niet voor gaan: als iedereen op Trans Siberië Express gaat en het industriespoor links laat liggen, zullen de acties om sporen te bouwen constant bezet zijn, terwijl de acties om industriemarkers vooruit te zetten volop beschikbaar zijn. Ook kan het handig zijn om ingenieurs te kopen: wie zelf met zijn ingenieur sporen kan bouwen of markers kan bewegen is minder afhankelijk van de beschikbaarheid van deze acties op het bord.
x
x
Het spel is sfeervol vormgegeven, en de iconografie is duidelijk, evenals de spelregels. Enig minpuntje is de doos. Die oogt agressief door de rode trein die, gehuld in stofwolken, naar de kijker toe lijkt te denderen, en de strakke hoekige rode letters versterken deze uitstraling. Dit doet vermoeden dat er geknokt gaat worden, dat er brokken zullen vallen. Oorlog! Te wapen! Een spel voor stoere mannen, niet voor vreedzame gezinnetjes. Maar open de doos, en we zien een heel andere sfeer! Vriendelijk, met sterretjes, treintjes, gestileerde poppetjes en sympathiek ogende ingenieurs. De tegenstelling kon zowat niet groter zijn.
x
x
Jammer: de veelspeler zal hier wel doorheen prikken, maar in de speelgoedwinkel zullen opa en oma vermoedelijk toch snel een schapje verder kijken… En dat terwijl Russian Railroads heel geschikt is voor beginnende spelers. Het spel gaat weliswaar zo diep als zijn spelers, maar de regels zijn eenvoudig en snel uit te leggen. Russian Railroads nodigt uit tot keer op keer opnieuw spelen, bij voorkeur steeds met een andere strategie.
© 2014 Barbara van Vugt

Russian Railroads, Helmut Ohley & Leonhard Orgler, Hans im Glück, 2013 - 2 tot 4 spelers vanaf 12 jaar, 120 minuten
De vrees is dat Russian Railroads een vuurpijl is die heel snel heel hoog vliegt en mooi uiteenspat, maar daarna niets meer biedt. Zijn de -beperkte- strategieën wel voldoende om te blijven boeien? Blijft het een hoogvlieger, of is er op termijn geen glans meer in het spel te vinden? Na een aantal keren spelen valt er in ieder geval een begin van routineuze herhaling te bespeuren.
Russian Railroads is een spel dat heel gemakkelijk uitgelegd kan worden, ook aan onervaren spelers. De aangeboden pauze in de - omvangrijke en volledige- spelregels geven de sfeer goed weer en komen neer op: ‘Rustig maar, het is allemaal niet moeilijk’. En dat is het ook niet.
Russian Railroads lijkt atypisch voor Hans im Glück te zijn, vergeleken met directe voorgangers zoals Stone Age of Pantheon. Maar HiG heeft ook Amun Re en Euphrat & Tigris uitgegeven, dus zo vreemd als het in eerste instantie lijkt is het uiteindelijk allemaal niet.
x
x
x