xxxx xxxx

Rokoko
Auteurs: Matthias Cramer - Louis Malz - Stefan Malz
Uitgever: Pegasus Spiele / eggertspiele
Jaar: 2013


recensie door

x

Er zijn spelers die regelmatig kritiek uiten op het vermeende gebrek aan ‘stoerheid’ in de thema’s van de zogenaamde Europese spellen. Zij willen bij Caylus bijvoorbeeld geen indruk maken op de koning maar hem afzetten en zelf koning worden! Of ze willen geen boerderij runnen zoals in Agricola maar boerderijen plunderen met rondtrekkende legers. Deze spelers erop wijzen hoe misplaatst het is je stoerheid te ontlenen aan het spelen van bordspellen valt buiten het doel van deze recensie. Dat gezegd hebbende, moet ik toegeven dat het thema van Rokoko mij ook even liet fronsen. Gaan we nou echt baljurken naaien?? Ja dus!

x

Het spelbord toont het paleis van Louis XV, verdeeld in vijf zalen, met in elke zaal plek voor een aantal door ons geklede feestgangers. Elke speler begint met vijf medewerkers in de vorm van kaarten. Dit aanvankelijke ‘medewerkers-deck’ is voor iedereen gelijk. Er zijn drie soorten medewerkers: de leerling, de gezel en de meester. De leerling komt net kijken en niet elke taak kan dan ook aan hem toevertrouwd worden, terwijl de meester zo gepokt en gemazeld is dat hij zelfs voor de mooiste jurken zijn hand niet omdraait. Aan het begin van elke ronde kiezen de spelers drie kaarten uit hun voorraad nog niet gebruikte medewerkers om deze ronde te spelen. Na het spelen komen deze op hun aflegstapel en zijn pas weer beschikbaar als de hele voorraad opgebruikt is.

x
xx

Dan begint de actiefase: de startspeler speelt als eerste een van zijn gekozen medewerkers uit en mag daar een actie mee uitvoeren. Vervolgens mag de op de kaart afgebeelde bonusactie uitgevoerd worden. Iedereen speelt zo om en om een medewerker uit tot zijn hand leeg is. De mogelijke reguliere acties zijn:
- De gunst van de koningin winnen: Deze actie levert direct 5 geld op, en het startspelerschap in de volgende ronde. De leerling kan deze actie niet uitvoeren.

x
- Stoffen inkopen: een tegel uit het warenhuis uitkiezen, en deze bewaren voor de afgebeelde stoffen, of meteen inleveren voor het afgebeelde kant en/of garen. Dit kost 0 tot 2 geld afhankelijk van hoeveel tegels zich nog in de gekozen rij bevonden.
x

- Een jurk vervaardigen: De speler kiest een jurk uit de beschikbare etalage en betaalt de bijbehorende kosten (variërend van 0 tot 8 geld) en de benodigde stoffen (indien van toepassing ook kant of garen). Vervolgens mag de speler ervoor kiezen de jurk voor grof geld te verkopen, of om deze aan een feestganger ter beschikking te stellen. In dat laatste geval markeert de speler de jurk met zijn kleur en plaatst deze op een plek naar keuze in een van de vijf zalen. Aan sommige plekken zit nog een directe beloning verbonden. Jurken vervaardigen is voor de leerling sowieso te hoog gegrepen, en sommige jurken vereisen zoveel vakmanschap dat deze de hand van een meester vereisen.

x

- Een nieuwe medewerker inhuren: Elke ronde zijn er vier nieuwe medewerkers-kaarten beschikbaar. Alleen door het uitspelen van een meester kan een van deze medewerkers worden ingehuurd; deze maakt dan voor de rest van het spel deel uit van je medewerkers-deck. Het is daarbij natuurlijk fijn de eerste keus te hebben, maar wel duur: als alle kaarten er nog liggen kost deze actie 5 geld, terwijl de laatste kaart gratis is. De ingehuurde medewerker komt meteen op de hand en kan dus dezelfde ronde nog uitgespeeld worden.

x
x

- Een medewerker wegsturen: Het was toen niet anders dan nu. Soms kunnen er medewerkers aangenomen worden, soms moet er weer gereorganiseerd worden en vliegt er iemand uit. De betreffende medewerker wordt uit het spel genomen, brengt nog 4 tot 10 geld op, en om te bewijzen dat hij niet rancuneus is staat hij de speler toe nog een laatste keer zijn bonusactie uit te voeren.

x
- Een versiering betalen: Niet alleen de gasten maar ook het feest zelf kan wel wat ‘aankleding’ gebruiken. Betalen voor vuurwerk, musici of standbeelden levert aan het eind extra punten op. Meebetalen aan de fontein zorgt voor extra inkomen. Deze actie vereist doorgaans wel een goed gevulde beurs!
x
Als iedereen alle medewerkers uit zijn hand heeft uitgespeeld, worden er inkomsten verdeeld. Alle spelers krijgen een basisinkomen van 5 geld, eventueel aangevuld met opbrengsten van de fontein. Dan worden alle medewerkers, jurken en stoffen aangevuld en kan een nieuwe ronde beginnen. Na zeven ronden is het spel ten einde.
x
x
Er worden punten uitgedeeld voor de meerderheid aan jurken (en de tweede plaats) in elke zaal, de jurken zelf, de gekochte versieringen en eventuele medewerkers in je deck met een eindbonus. Degene met de meeste punten staat in hoog aanzien bij de koning. Vooruit, wie dat liever wil (en historische kennis ontbeert) mag hem ook afzetten en zelf koning Louis XVI worden!
x
x
x
x

Meerderheden, het verzamelen van (grond)stoffen en deze omzetten in punten, een vleugje deckbuilding (maar dan zonder het voortdurende geschud): deze spelmechanismen zijn vóór Rokoko al in vele spellen gebruikt, en veel van die spellen kunnen of willen we ons al niet meer herinneren. Waarom is Rokoko dan wel een geslaagd spel te noemen?

x
x

De mooie uitvoering draagt hier zeker aan bij, maar waar het spel wonderwel in slaagt is het voorschotelen van veel heerlijke dilemma’s: Startspeler worden en de eerste keus hebben uit de jurken, stoffen en medewerkers, fijn toch? Ja, maar je maakt alles wel goedkoper voor de spelers na jou.

x
x

Wie zijn feestgangers over de vijf zalen spreidt kan daar een mooie bonus voor tegemoet zien, maar dit maakt het behalen van meerderheden weer lastiger. Wil ik die extra meester inhuren om die uitzonderlijke jurk mee te maken, of toch die leerling die wel een erg fijne bonusactie heeft? En zo zijn er nog veel meer!

x
x
De conclusie is dan ook dat de sfeer en spanning van het spel eventuele bedenkingen over het thema of gebrek aan originaliteit ruim goedmaken. Dus mannen, zet je eroverheen en pak de naald en draad! Ook deze creatie van Matthias Cramer is absoluut het proberen waard.
© 2014 Ugur Donmez

Rokoko, Matthias Cramer-Louis Malz-Stefan Malz, Pegasus Spiele / eggertspiele, 2013 - 2 tot 5 spelers vanaf 12 jaar, 60-120 minuten


Cijfer geldt voor 2 en 3 spelers. Met 4 en 5 spelers wordt het wel een erg lange zit voor wat toch als luchtig spel is bedoeld
x
x
x