xxxx xxxx

Aquileia
Auteur: Cielo d'Oro
Uitgever: Zoch Verlag
Jaar: 2011

recensie door
x
Oorspronkelijk was Aquileia een verdedigingspost, maar de stad werd in vredestijd door zijn gunstige ligging aan de rivier een belangrijke havenstad. Aquileia groeide uit tot de tweede belangrijkste stad van het Romeinse Rijk: na Rome natuurlijk. Dat klinkt als een locatie waar veel geld en aanzien te verdienen is! Daar zijn de drie tot vijf patriciërs in dit spel op uit, en ze doen dit geheel naar de maatstaven van de oude Romeinen: mooie huizen bouwen en veel gladiatorengevechten en paardenraces winnen.
xx

Het speelbord is opgedeeld in zes wijken waar spelers in de inzetfase hun vijf pionnen kunnen inzetten. In de daarop volgende actiefase worden de wijken op volgorde afgewerkt en de bijbehorende acties uitgevoerd. Op de markt kunnen de spelers kiezen voor geld wisselen, kaarten kopen of extra dobbelstenen claimen. Slaven- en wapenkaarten kunnen later uitgespeeld worden tijdens de gladiatorengevechten, paardenkaarten tijdens de paardenraces, en de dobbelstenen bij allebei deze evenementen. Met het geld is iets bijzonders aan de hand: er zijn bronzen, zilveren en gouden munten, tot zover niks nieuws onder de zon, maar ze mogen niet zomaar omgeruild worden!

x
Met andere woorden: wie twee bronzen munten moet betalen moet ook echt twee bronzen munten inleveren, en niet bijvoorbeeld een gouden munt en dan nog wat wisselgeld nemen. Alleen op de markt mag geld naar hartelust worden gewisseld, maar er is iedere ronde dus maar één speler die dat kan doen!
x

In de arena vinden de gladiatorengevechten plaats. Er zijn drie plekken beschikbaar: twee met een startwaarde van 1 en eentje met een startwaarde van 2. Vervolgens gooien alle betrokken spelers met drie dobbelstenen waar brons, zilver en goud op staat afgebeeld. Iedere 'brons' op de dobbelsteen is een extra sterktepunt erbij. Dan mogen er nog wapen- en slavenkaarten worden bijgelegd, en extra dobbelstenen worden ingezet. De speler met het hoogste totaal wint het gevecht, en krijgt drie bronzen munten, en overwinningspunten of een kaart. De tweede plaats krijgt twee bronzen munten, en een kaart of overwinningspunten (hetgeen de winnaar niet gekozen heeft). Dan is er voor de derde plaats nog een troostprijs van een bronzen munt.
x
Bij de paardenraces in het stadion gebeurt ongeveer hetzelfde. Er zijn twee kampen: het gouden en het zilveren team. Ieder team heeft drie plekken waar men pionnen in kan zetten. Ook hier wordt met de dobbelstenen gegooid: leden van het gouden team krijgen een punt voor ieder gedobbeld 'goud', leden van het zilveren team voor ieder 'zilver'. Dan mogen de gouden spelers nog gouden paardenkaarten bijleggen, en de concurrent zilveren paardenkaarten. De individuele speler met de meeste punten wint de race: hij krijgt drie munten in de kleur van zijn team (goud of zilver), en hij mag kiezen uit twee overwinningspunten-kaarten. De tweede plaats krijgt twee munten in zijn teamkleur, en de kaart die de winnaar niet heeft gekozen. De derde plaats krijgt enkel een munt in zijn teamkleur.
x

In het theater wordt een kaart geveild die aan het eind van het spel punten op kan leveren. De speler die zijn pion in het theater had gezet opent de veiling door precies één munt te bieden. Iedere volgende speler mag dit bod evenaren (dus precies dezelfde munt neerleggen), en er nog een extra munt naar keuze aan toevoegen. Kan of wil hij dat niet, dan moet hij passen. De winnaar neemt de kaart!
x

Op het forum mag er gebouwd worden. Er is plaats voor vijf pionnen, waarbij sommige posities nog een extra eigenschap hebben, zoals het bouwen van twee huizen tegelijk, of het onmiddellijk bijschrijven van de overwinningspunten die op het gebouw staan afgebeeld. De bouwkosten bestaan altijd uit een aantal munten, soms aangevuld met een aantal slavenkaarten. Een speler kan een bank bouwen (levert tijdens het spel geld op), of een werkplaats (levert tijdens het spel punten op) of een villa (levert aan het eind van het spel punten op).
x
In de haven, de zesde en laatste wijk, mogen de spelers geld en punten incasseren van alle banken en werkplaatsen die ze al gebouwd hebben. Dit is de enige locatie waar een speler geld moet betalen als hij zijn pion wil inzetten: er zijn drie plekken die respectievelijk een brons, zilver of goud kosten.

Na zes ronden is het spel ten einde. Spelers kunnen nog overwinningspunten krijgen voor kaarten die ze verzameld hebben: voor iedere kaart van een bepaalde kleur mag de speler de punten van al zijn villa's met dezelfde kleur bijschrijven. Wie dus twee blauwe kaarten heeft, en twee blauwe villas van 3 en 6 punten, mag 2x3 en 2x6 punten vooruit. Maar wie wel blauwe villa's heeft maar geen blauwe kaart, krijgt hier helemaal niks voor!
x
x
x
x
Op het eerste gezicht heeft Aquileia een erg bekende structuur: pion inzetten, actie uitvoeren. Wat het spel hierbij boven de middelmaat uit tilt is het gebruik van drie verschillende munten die niet zomaar ingewisseld mogen worden. Goud is in principe het meest waardevol, en een speler met 20 gouden munten is weliswaar stinkend rijk, maar zal toch niet ver komen in het spel omdat veel dingen (kaarten, gebouwen, veilingen) nu eenmaal ook bronzen en zilveren munten kosten. Omdat er maar één locatie is waar de munten omgewisseld kunnen worden is het beter om ervoor te zorgen dat je een gevarieerd inkomen hebt. Dat betekent dus dat zowel de arena (bronzen munten) als de paardenraces (zilveren of gouden munten) interessant blijven.
x
Hier speelt dobbelgeluk natuurlijk een rol, maar dit is redelijk te beperken omdat er ook kaarten mogen worden uitgespeeld om een slechte worp een beetje te pimpen. Ook voor de veilingen is het belangrijk van alle muntsoorten wat te hebben: geld is voor iedereen zichtbaar, en als de actieve speler ziet dat hij de enige is die zilver heeft weet hij dus al dat niemand zijn bod van een zilveren munt kan evenaren. Zo wint hij de veiling wel erg gemakkelijk!
x
Geld is nog maar de eerste stap, er moeten ook punten verdiend worden. En dat doe je weer door het geld uit te geven op het forum, bij de bouw van villa's of werkplaatsen. Omdat er vijf inzetplekken op het forum zijn loop je nooit het risico een beurt niet te kunnen bouwen. Wie veel gekleurde kaarten heeft, gewonnen bij de paardenraces of de veiling in het theater, zal eerder voor de villa's kiezen die dan aan het eind van het spel punten opleveren. Spelers zonder kaarten hebben meer baat bij de werkplaatsen, waarvan ze de punten kunnen claimen door tijdens het spel in de haven te gaan staan. Dat kost je een actie, en een muntje, maar je kan het wel meerdere keren per spel doen.
x

Zo zit Aquileia vol met interessante afwegingen. Doordat de hoeveelheid keuzes desondanks goed te overzien is speelt het zelfs met volle bezetting vrij vlot, wat nog versterkt wordt door de heldere en overzichtelijke vormgeving van het bord.
© 2012 Barbara van Vugt

Aquileia, Cielo d'Oro, Zoch Verlag, 2011 - 3 tot 5 spelers vanaf 10 jaar, 90 minuten
Spel had wel een 'Tobago' behandeling mogen krijgen; het ziet er nu vrij bleek en mager uit.
x
x
x