xxxx xxxx

Valdora
Auteur: Michael Schacht
Uitgever: AbacusSpiele
Jaar: 2009

recensie door
x

Als gelukszoekers trekken de spelers door het fictieve Valdora, waar de edelstenen wel heel letterlijk voor het oprapen liggen. De rijke families in de buurt willen ook graag meedelen in de glimmers, maar willen daar liever niet hun stulp voor verlaten, want buiten is het gevaarlijk en naar, en wie weet worden ze er nog moe van ook. Hun wensen hebben ze dus maar gepubliceerd in een grote opdrachtencatalogus in de stad. Daarom gaan de spelers op pad, gewapend met rugzakken, paarden en wagens, om edelstenen te delven en af te leveren bij de opdrachtgevers. Tegen een geringe vergoeding in de vorm van overwinningspunten, dat spreekt. Als de zaken eenmaal goed gaan lopen, kunnen er zelfs handwerkslieden en werkplaatsen worden aangetrokken, wat nog meer punten oplevert.
x

Op alle wegen in Valdora worden setjes van zes willekeurige edelstenen geplaatst. In twee steden kunnen rugzakken en ander delfmateriaal aangeschaft worden, in twee andere steden kunnen de opdrachten ingekocht worden. De catalogi zijn stapels kaarten op een houten frame, die eruit zien als een boek, en waarin gebladerd kan worden. Ook zijn er mijnen waar het geld als zilveren munten voor het oprapen ligt, en havens waar nog meer edelstenen te krijgen zijn.
x

Wie aan de beurt is mag allereerst zo ver lopen als hij wil, maar maximaal totdat hij in een stad is. Op de locatie waar hij stopt mag hij een actie uitvoeren. Staat er al een speler op die plek? Geen probleem, maar er moet hem wel een munt betaald worden!
x

Op een edelstenenvindplaats mag een speler zo veel edelstenen pakken als er in zijn rugzak passen. Iedere rugzak biedt ruimte aan precies één edelsteen in een bepaalde kleur; de spelers beginnen allemaal het spel met een rugzak voor goud. Er zijn ook een paard en een wagen te koop, waarop één edelsteen naar keuze kan worden vervoerd, maar het kost wel twee of drie munten om de edelsteen in te laden. In een haven mag een speler eveneens edelstenen pakken, en wel zo veel als er schepen in de haven staan afgebeeld - een of twee; uit de centraal gelegen weide waarvan de voorraad gevormd wordt door reeds uitgevoerde opdrachten.
Bij een mijn mag hij zijn geldvoorraad aanvullen tot zes munten.
x
In een stad mag hij in de aanwezige catalogus bladeren en er dingen uit kopen; de rugzakken kosten allemaal één gouden edelsteen, de opdrachten kosten allemaal één munt. Een speler mag eenmaal gratis een bladzijde omslaan in de catalogus; als hij meer pagina's wil zien kost dat één munt per omgeslagen pagina. Een speler mag maximaal drie opdrachten bezitten, en maximaal één rugzak van dezelfde soort / edelsteen. Een andere optie is het inslaan van proviand. Dat kost alleen een actie, en bestaat uit het omdraaien van de handelsreizigerkaart naar de zijde met proviand. Wie proviand bezit, hoeft bij het bewegen niet op te houden zodra hij in een stad komt, maar mag doorlopen. De kaart wordt daarna wel weer naar de proviandloze zijde gedraaid.
x
Op de opdrachtkaarten staat in een groot kleurenschild aangegeven wie de opdrachtgever is, en welke kleuren edelstenen hij verlangt. Een speler die de opdracht bezit en de benodigde edelsteen heeft vergaard, kan het geheel afleveren bij het corresponderende huis van de opdrachtgever. Hij betaalt de edelsteen, legt deze in de centrale wei en legt de vervulde opdrachtkaart onder zijn handelsreizigerkaart.
x
x
Verder mag hij een handwerksman pakken in de kleur van het huis van de opdrachtgever. Als een speler in de loop van het spel twee tot vijf - afhankelijk van de kleur - van dezelfde handwerkslieden heeft, mag hij de bijbehorende werkplaats pakken. Deze is 0 of 5 punten waard aan het eind van het spel, en heeft het bijkomende voordeel dat een speler voor iedere opdracht in de kleur van de werkplaats die hij in de toekomst vervult, een fiche van 10 punten mag pakken.

Het spel is afgelopen als er alleen nog handwerkslieden over zijn van één kleur. De spelers krijgen punten voor hun vervulde opdrachten, hun werkplaatsen, puntenfiches en voor het aantal verschillend gekleurde handwerkslieden.
x
x
x
Valdora is een vriendelijk spel. Edelstenen, geld, er is vrij gemakkelijk aan te komen. De regels zijn niet complex, en het zou gemakkelijk als familiespel kunnen fungeren. Maar voor wie hem zoekt, is er ook tactiek!
x
x
Het is soms vrij voorspelbaar wat een andere speler van plan is, en het is een kleine moeite om hem daarbij dwars te zitten. Als iemand nog geen rugzak voor rode edelstenen heeft, en er ligt er net eentje bovenaan de catalogus, kan een speler die voor zijn neus wegkapen, of een paar bladzijden omslaan zodat hij flink moet bladeren om hem te pakken te krijgen, of, lekker simpel, gewoon in dezelfde stad gaan staan, zodat hij een geld aan die speler moet betalen.
x

Omdat de handwerkslieden vrij beperkt zijn, en de werkplaatsen toch best veel punten opleveren, is het belangrijk om er snel bij te zijn. Bovendien zijn de verschillende kleuren handwerkslieden aan het eind ook punten waard, 10 punten per kleur. Ook hierbij kan een speler het een tegenstander moeilijk maken, door net voor zijn neus een opdracht van dezelfde kleur te vervullen, en de laatste bijbehorende handwerksman te pakken.
x
Maar natuurlijk moet er niet alleen maar dwarsgezeten worden, een speler moet zelf ook vooruit! Er zijn meerdere manieren om grote klappers te maken. Het is toegestaan om meerdere opdrachten tegelijk te vervullen, maar dan moeten ook alle benodigde edelstenen aanwezig zijn. Omdat bijvoorbeeld de blauwe opdrachtgever altijd blauwe edelstenen vraagt, moet een speler er dus meerdere edelstenen van dezelfde kleur van bij zich hebben. Omdat er slechts één rugzak per kleur in het bezit van een speler mag zijn, is de kar of het paard nodig om meerdere dezelfde kleuren te kunnen vervoeren. Maar die zijn weer vrij duur in het gebruik: 2 en 3 munten om een edelsteen naar keuze in te laden!
x
'Zet uw zilver pas op de ochtend van ophalen buiten.'
Er is ook een opdrachtgever die alleen geld verlangt, en een speler mag zes munten tegelijk bezitten. Op deze manier kan een speler dus vrij gemakkelijk drie grijze opdrachten tegelijk vervullen, door drie munten te betalen. Ook is er een witte opdrachtgever, die altijd drie verschillende edelstenen vraagt, en daar 15 punten voor over heeft, terwijl alle andere opdrachten 3 punten opleveren! Van deze opdrachten zijn er maar zes, dus een speler moet geluk hebben om ze te pakken te krijgen, of er heel actief naar op zoek naar gaan door veel in de catalogi te bladeren.
x
Mogen we het tot slot even over de vormgeving hebben? De opdracht- en uitrustingskaartjes zijn werkelijk een ramp! Okee, op de een staat een rugzakje en op de ander een perkamentje, maar de kleur, sfeer en penvoering is zo identiek dat je ze de hele tijd door elkaar haalt. Verder zijn er van iedere soort twee stapeltjes, voor in elke stad eentje, die te onderscheiden zijn door een donker of een licht kadertje. Zelfs al wordt dit expliciet in de spelregels genoemd, de meeste mensen zien het niet eens, zelfs als ze weten waar ze op moeten letten! Dit leidt tot nodeloze verwarring en irritatie. Leuk, zo'n 'ouderwets boek'-look, maar de functionaliteit zou voorop moeten staan!
x
Valdora heeft een leuke balans tussen 'voor jezelf' en 'tegen een ander', en je hebt altijd zoveel verschillende mogelijkheden dat je nooit helemaal vastloopt. Dat maakt het een vriendelijk en gezellig, doch uitdagend spel, dat in iets meer dan een uur gespeeld kan worden.
© 2009 Barbara van Vugt

Valdora, Michael Schacht, Abacus Spiele, 2009 - 3 tot 5 spelers vanaf 10 jaar, 60 minuten
Planning- en efficiëntiespel in een mooi jasje
x
x
x