xxxx xxxx

Jamaica
Authors: Malcolm Braff, Bruno Cathala & Sebastien Pauchon
Publisher: Pro Ludo
Year: 2008

review by
x
In de kustwateren van Jamaica valt een hoop buit te behalen; schepen vol goud varen er af en aan. Het is er daarom ook vergeven van de piraten. Om de zinnen te verzetten hebben ze een race georganiseerd rondom het eiland, met als doel om onderweg zo veel mogelijk goud te plunderen.
x
Natuurlijk gaat het er niet zachtzinnig aan toe: zodra twee piratenschepen ook maar een beetje bij elkaar in de buurt komen, wordt het kruit direct in de kanonnen geschoven en gaat het knallen. Het overwonnen schip kan een visitatiecommissie van de tegenpartij verwachten; de onderweg buitgemaakte goudstukken wisselen op deze manier voortdurend van eigenaar. Niet zozeer de eerste boot die de finish passeert wint de race, maar de piratenclub met het rijkst beladen schip mag met de eer gaan strijken!
x
Op het spelbord is een parcours uitgezet rondom Jamaica. Iedereen begint met een schip in Port Royal, met in het ruim slechts wat voedsel en een bescheiden geldbedrag. Alle spelers hebben een identieke set kaarten in hun kleur; daarvan nemen ze er drie op de hand. Op iedere kaart staan twee acties afgebeeld; de eerste actie dient overdag uitgevoerd te worden, en de tweede ’s avonds. Mogelijke acties zijn vooruit bewegen, achteruit bewegen, voedsel pakken, kruit pakken of goud pakken.
x
Hoeveel er bewogen of gepakt mag worden, wordt op originele wijze bepaald door de dobbelsteen. De startspeler gooit met twee dobbelstenen, en beslist vervolgens welke dobbelsteen voor de overdag-actie bestemd is, en welke voor de avondactie. Hij legt daartoe de dobbelstenen op het ‘zon’ en ‘maan’ vakje op het eiland. Daarna mogen alle spelers een kaart uit hun hand kiezen, die ze in eerste instantie blind voor zich neerleggen. De startspeler draait zijn gekozen kaart als eerste open, en voert eerst zijn dag- en daarna zijn avondactie uit.
x
Daarna voeren de andere spelers ook de acties op hun kaart uit, maar ze moeten daarvoor gebruik maken van de dobbelsteenworp van de startspeler, en ze moeten zich ook houden aan de door hem bepaalde dag/avond verdeling. Als iedereen zijn acties heeft uitgevoerd vult men de hand aan tot drie kaarten, de startspeler schuift door en de volgende ronde begint weer met het gooien van de dobbelstenen.
x
De acties in detail: bij vooruit- of achteruit bewegen verplaatst de speler zijn boot zo veel vakjes voor- of achteruit als de betreffende dobbelsteen aangeeft. In het allerbeste geval eindigt het schip op een van de negen vakjes waarop een schatkist ligt. De eerste speler die zo’n vakje bereikt haalt de schatkist eraf, en pakt een schatkaart van de stapel. Dit zijn meestal pluspunten, maar soms ook minpunten. De speler bewaart deze schat blind tot het eind van het spel. Maar komt hij uit op een vakje waarop een goudbedrag of een aantal voedselfiches staat afgebeeld, dan moet hij dit betalen vanuit het ruim van zijn schip. Mocht hij niet genoeg goud of voedsel bij zich hebben, moet hij alles inleveren wat hij bezit, en voor straf moet hij net zo ver terug naar achteren tot hij op een vakje komt waarvan hij de kosten wel kan betalen.
x
x
Ook dat nog. Tot overmaat van ramp: als een speler op enig moment op een vakje terecht komt waar de boot van een andere speler staat, komt het eerst tot een gevecht. De actieve speler is automatisch de aanvaller, of hij hier nu goesting in heeft of niet. Hij geeft aan hoeveel kruit uit zijn ruim hij wil inzetten bij het gevecht, en gooit vervolgens met de gevechtsdobbelsteen. Het aantal ingezette kruitfiches wordt opgeteld bij de dobbelsteenworp. Vervolgens besluit ook de verdediger hoeveel kruit hij in wil zetten, en gooit met de dobbelsteen. De speler met de hoogste waarde wint het gevecht; hij mag bij de tegenstander een vak uit het ruim leeghalen, of een schatkaart stelen, of een schatkaart met minpunten bij de tegenstander dumpen. De actieve speler gaat daarna, al dan niet blut en gehavend, verder met zijn beurt.
x
x
Bij het pakken van voedsel, kruit of goud nemen we zo veel fiches van de betreffende soort als de dobbelsteen voor dat dagdeel aangeeft. Maar bij de opslag komen we al snel in de logistieke problemen: het ruim heeft maar vijf vakken, en wanneer er iets nieuws gepakt wordt moet dit per se in een leeg vak gelegd worden. Is er geen lege plek beschikbaar, dan moet er iets overboord om plaats te maken! In principe mag je kiezen wat je eruit gooit, maar het mag niet hetzelfde product zijn als je er weer in wilt leggen. Wie vijf goud pakt mag dus niet een vak waar slechts één goudstuk in ligt leeggooien om plaats te maken voor de vijf goudstukken, maar zal een ruim met voedsel of kruit moeten opofferen...
x
Zodra een schip de finish passeert is de race afgelopen; de speler die de finish heeft gehaald krijgt 15 punten, alle spelers die ook bijna thuis zijn krijgen nog tussen de 10 en de 2 punten, en alle achterblijvers krijgen 5 minpunten voor hun getreuzel. Vervolgens telt iedereen het goud in het ruim van zijn schip, en de punten en minpunten op de verzamelde schatkaarten. Het schip met het hoogste totaal wint de race.
x
x
x
Jamaica valt in de categorie ‘hilarische familiespellen’, vooral wanneer er vijf of zes spelers aan tafel zitten. In het begin van de race zit iedereen dan zo bij elkaar in de buurt dat het geknok niet van de lucht is. Heel veel meer moeten we er vooral ook niet achter zoeken; we zijn volkomen afhankelijk van de dobbelsteenworp van de startspeler, en met slechts drie kaarten op de hand is het niet altijd makkelijk er wat van te maken. Je wordt soms gedwongen tot het doen van een volkomen destructieve zet. Als al je drie kaarten ‘vooruit bewegen’ als dagactie aangeven, kan het voorkomen dat je gedwongen wordt te bewegen naar een vakje waar je de ligkosten niet kan betalen.
x
Voor straf word je dan achteruit gezet, recht in de armen van drie tegenstanders, en opnieuw ligt je lot in handen van de wispelturige dobbelsteen. Tenzij Vrouwe Fortuna aan je zijde staat, ben je ongetwijfeld blut aan het eind van je beurt, en verder van huis dan toen je begon... De parallellen met ‘Mens erger je niet’ zullen duidelijk zijn!
x
Wel ziet Jamaica er erg mooi en sfeervol uit, en het mechanisme met een dag- en een avondactie die met de dobbelsteenworp van de startspeler bepaald worden en dan door de handkaarten van de spelers verder ingevuld kunnen worden is een leuke vondst. Ook grappig is dat de spelregels zijn vormgegeven als een schatkaart, waarbij de verschillende hoofdstukjes op aparte eilandjes zijn afgedrukt. Dit is echter minder grappig als je tijdens het spel nog even iets na wil zoeken: dan zit je met een enorme uitgevouwen lap papier over het bord te vegen. Hoewel dat, mits goed gemikt, ook heel positief kan uitpakken en je schip ineens bij die schat ligt!
© 2008 Barbara van Vugt

Jamaica, Malcolm Braff, Bruno Cathala & Sebastien Pauchon, Pro Ludo, 2007 - 2 tot 6 spelers vanaf 8 jaar, 30 - 60 minuten
Sfeervol en luchtig familiespel; mooie met zorg uitgevoerde productie
x
Lees ook de
x
x
x