xxxx xxxx

Era of Inventions
Auteur: Anthony Daamen
Uitgever: Quined Games
Jaar: 2010


recensie door

x
Ook wel eens het gevoel gehad dat alle revolutionaire uitvindingen al lang zijn gedaan? De flatscreen televisietoestellen, nog snellere computers en iPhone 8.2’s van deze tijd zijn toch niet te vergelijken met het daadwerkelijk uitvinden van de telefoon, de auto, de stoomtrein of het vliegtuig?
‘Era of Inventions’ brengt redding! Hierin verplaatsen de spelers zich naar de 19e eeuw waar al deze uitvindingen alleen nog op de tekentafel bestonden, en proberen ze een rol te spelen in het ontdekken en produceren van al deze nieuwigheden.


Op het bord worden voor elke ronde een aantal kaarten met te produceren uitvindingen opengelegd. In het begin gaat het dan om ouderwetse zaken als een gloeilamp of een zakhorloge. De kaarten met de telefoon en dergelijke wachten geduldig buiten de stapel tot ze door de spelers worden uitgevonden. Ook worden er een aantal fabrieken opengelegd die in deze ronde gebouwd kunnen worden. Deze produceren grondstoffen (steenkool, hout, gereedschap, techniek of metaal), geld of ontwikkelingsblokjes.
x
Elke ronde begint met het plaatsen van de actieschijven. Iedereen heeft er hiervan twee -of drie als er met drie spelers wordt gespeeld- tot hun beschikking. Om en om, te beginnen met de startspeler, plaatsen de spelers een van hun actieschijven op een van de actievelden op het speelbord. Bij elk actieveld is plaats voor twee schijven, waarbij nooit beide velden door één speler bezet kunnen worden.
x
Als alle schijven zijn ingezet voeren de spelers, opnieuw te beginnen met de startspeler, om en om een van hun acties uit. Interessant hierbij is dat de volgorde waarin de acties worden uitgevoerd niet hoeft overeen te komen met de volgorde waarin de schijven zijn ingezet: het is dus geoorloofd om eerst de actie te doen die bij je laatst ingezette actieschijf hoort!
x

De volgende acties zijn mogelijk:
-Het bouwen van fabrieken: tegen betaling van de aangegeven bouwkosten (in ieder geval hout, in veel gevallen ook steenkool) mag de speler tot een maximum van 3 van de beschikbare fabrieken bouwen.

-De fabrieken laten produceren: Alle fabrieken die de speler in bezit heeft produceren de op de kaart aangegeven grondstoffen.

-Grondstoffen kopen: Uit de in de markt beschikbare voorraden grondstoffen mogen er maximaal 3 gekocht worden tegen een betaling van 1 geld per lading

x
-Uitvindingen doen/doorontwikkelen of patenten vastleggen: Hier mag men tegen betaling van ontwikkelingsblokjes een of meerdere uitvindingen doen. De kosten van een uitvinding lopen uiteen van 1 (bijv. de naaimachine) tot 5 (het vliegtuig) ontwikkelingsblokjes. Hoe duurder de uitvinding, hoe hoger het aantal punten dat de uitvinder meteen krijgt bijgeschreven.
x
x
Ook is het mogelijk om een reeds (mogelijk door iemand anders) gedane uitvinding door te ontwikkelen. Ook dit kost ontwikkelingsblokjes en levert direct punten op. In een actie mogen er maximaal 7 ontwikkelingsblokjes worden besteed aan het doen en/of doorontwikkelen van uitvindingen.
x
In plaats daarvan mag een speler die voor dit actieveld gekozen heeft ook 1 of 2 eerder door hem gedane uitvindingen of doorontwikkelingen patenteren. Dit kost geld (meer geld naarmate een speler meer patenten heeft) en brengt direct punten op.

-Uitvindingen produceren: Dit actieveld biedt de mogelijkheid om maximaal 3 van de uitvindingen die aan het begin van de ronde zijn opengelegd te produceren. De kosten staan op de kaarten aangegeven, het betreft vaak een mix van allerlei grondstoffen (altijd steenkool, nooit hout) en in een enkel geval ook geld. Op de kaart staat ook de opbrengst (punten, geld, of ontwikkelingsblokjes) aangegeven. In het begin zijn alleen de standaard-startuitvindingen beschikbaar om geproduceerd te worden.


x

Maar zodra er een nieuwe uitvinding wordt gedaan worden de bij die uitvinding behorende kaarten door de stapel met beschikbare uitvindingen geschud, zodat deze mogelijk de volgende ronde al geproduceerd kunnen worden. Het voordeel hiervan voor de uitvinder is dat elke keer dat een andere speler zijn uitvinding produceert, de uitvinder hier punten voor krijgt -een eventuele doorontwikkelaar van de uitvinding krijgt geld.
Een uitzondering hierop is de namaakversie: een van de drie kaarten van elke uitvinding is een ‘Made in China’-exemplaar. Deze levert minder op voor de producerende speler, maar daar staat tegenover dat de productiekosten flexibeler zijn qua mix van grondstoffen en de uitvinder en doorontwikkelaar naar hun royalties kunnen fluiten! Tenzij deze natuurlijk de vooruitziende blik hebben gehad om de betreffende uitvinding c.q. doorontwikkeling te patenteren, want in dat geval krijgen ze hun standaardbeloning.

x
-Ruilmarkt: Op dit actieveld is er de keuze uit het pakken van een ontwikkelingsblokje of om maximaal 5 ruilacties uit te voeren: geld ruilen voor ontwikkelingsblokjes of vice versa, geld of ontwikkelingsblokjes omzetten in punten, geld en/of grondstoffen ruilen voor geld en/of grondstoffen, of 2 geld betalen voor een zwarte bonus-actieschijf. Deze schijven kunnen worden ingezet na een reguliere actie, om meteen nog een extra actie te kunnen doen. Dit mag dan ook een actieveld betreffen waar de speler niet aanwezig is of waar beide velden al bezet zijn! Enige nadeel daarbij is dat de bonusactie zwakker is dan de volwaardige variant: 1 fabriek laten produceren (in plaats van alle), 1 uitvinding produceren (in plaats van maximaal 3), enzovoort.
x
Als alle spelers al hun acties hebben uitgevoerd worden de etalages met fabrieken en uitvindingen ververst, de markt met grondstoffen aangevuld en het startspelerschap schuift een plaats door. Na 8 tot 10 ronden (afhankelijk van het aantal spelers) is het spel ten einde. Iedereen mag dan nog 5 ruilacties op de ruilmarkt uitvoeren, om te proberen zo nog een paar punten te verdienen. Dan worden er nog een paar bonuspunten uitgedeeld: 5 punten voor degene met het grootste aantal patenten, 5 punten voor degene die de meeste ontwikkelingsblokjes heeft geïnvesteerd in uitvindingen en doorontwikkelingen , en 5 punten voor degene met de grootste productiecapaciteit voor grondstoffen in zijn fabrieken. Als er meerdere spelers gelijk eindigen bij het bepalen van deze bonuspunten krijgen zij allen een lager aantal bonuspunten. En daarna is de winnaar bekend!
x
x
x
Wat nog vóór het spelen van het spel opvalt is dat er wat ongelukkige kleurkeuzes gemaakt zijn bij het houten materiaal: voor het geld zijn in het spel gele (‘gouden’) munten gebruikt, terwijl geel ook een spelerskleur is. De munten en de actieschijven verschillen dan nog genoeg in formaat om ze uit elkaar te houden. Maar waarom is er naast de zwarte bonusschijven gekozen voor de spelerskleur (donker-)donkerpaars? Dat maakt het voor de paarse speler en diens tegenstanders onnodig moeilijk de normale actieschijven en bonusschijven uit elkaar te houden. En ook op het gebied van de grondstoffen moet er een 150W lamp aan staan om de witte en blanco blokjes uit elkaar te houden.
x
‘Era of Inventions’ geeft de spelers, in ieder geval op papier, veel mogelijkheden: flink wat fabrieken bouwen en daarmee uitvindingen produceren, of juist concentreren op zelf veel uitvindingen doen, of een tussenvorm hiervan. Het probleem in de praktijk is dat de actievelden met 2 plaatsen dermate krap zijn dat in een spel met 4 of helemaal met 5 spelers de laatste speler in een beurt blij mag zijn als hij überhaupt iets nuttigs kan doen, laat staan iets dat zijn ‘master plan’ verder helpt! Dit komt ook doordat je voor bijna alle actievelden iets al moet hebben om de actie goed te kunnen uitvoeren.
x
Uitvindingen produceren? Grondstoffen nodig! Grondstoffen kopen dan? Geld nodig! Of zal ik fabrieken bouwen zodat ik de grondstoffen zelf kan produceren (als die actie nog vrij is natuurlijk…)? Voor het bouwen van fabrieken heb je hout nodig, dat je weer met geld op de markt kunt kopen, als een eerdere speler het al niet heeft opgekocht, etc. Waarschijnlijk zijn de bonusacties bedoeld om dit te ondervangen maar daar zijn ze toch wat te zwak en te duur voor. Het pakken van een ontwikkelingsblokje op het actieveld ‘Ruilmarkt’ is een goede troostactie zonder verdere vereisten, maar ook hier zijn maar 2 plekken voor!  Nu is het niet per se slecht als een spel het de spelers moeilijk maakt, maar een ronde weggooien door het moeten selecteren van nutteloze acties omdat die als enige nog over zijn moet niet te vaak voorkomen.
x
Toch zijn er leuke overwegingen te maken: Het produceren van je eigen uitvinding voorkomt bijvoorbeeld dat je een ander punten geeft, maar daarmee loop je ook de punten mis die je zou krijgen als je jouw uitvinding door een ander laat produceren. De krapte van acties maakt het spel (behalve bij 5 spelers) ook niet onspeelbaar. Maar uiteindelijk overheerst toch het gevoel dat ‘Era of Inventions’ door de beperkingen die het de spelers oplegt (relatief weinig mogelijke acties, slechts 2 velden per actie, en voor veel acties eerst X, Y of Z nodig) niet helemaal tot zijn recht komt.
x
En dat betekent in een tijdperk waarin jaarlijks honderden nieuwe spellen worden ‘uitgevonden’ helaas dat het al snel naast de Betamax en de CD-i op de stapel vergeten uitvindingen zal belanden.
© 2011 Ugur Donmez

Era of Inventions, Anthony Daamen, Quined Games, 2010 - 3 tot 5 spelers vanaf 12 jaar, 90 minuten


Frustrerend spel is een visuele tragedie
x
x
x