xxxx xxxx

Luna
Auteur: Stefan Feld
Uitgever: Heidelberger Spieleverlag / H@ll Games
Jaar: 2010


recensie door

x

Er zijn veel spellen verschenen waarin waarin de spelers door bouwen en handelen strijden om de gunst van een middeleeuwse koning of Arabische sultan -maar door het inzetten van novices de gunst van de maanpriesteres zien te bemachtigen, daar is wel veel fantasie voor nodig! Er kan in ieder geval niet van ‘Luna’ gezegd worden dat het een clichématig thema heeft!












Op het speelbord bevinden zich de maantempel, bestaande uit allerlei vakjes met daarop een afbeelding en een cijfer dat varieert van 1 tot 28, en het spoor van de priesterraad. De vakjes met de laagste waarde -1 tot en met 4 bij vier spelers- worden elk door een van de spelers bedekt met een overeenkomstige tegel, een Boek der Wijzen en een novice in diens kleur. De tegels die overeenkomen met de overige vakjes in de tempel liggen in een oplopende rij in een pad dat om de tempel loopt, met de tempelwachter aan het begin van het pad. Maar de meeste actie vindt eigenlijk buiten het centrale bord plaats, op zeven eilanden die om het bord heen liggen, allemaal voorzien van een aantal actiefiches.

x

Op deze eilanden houden zich drie figuren op: de maanpriesteres, de bouwmeester en de afvallige. Iedere speler is in het begin aanwezig op vijf eilanden: op een eiland staat een altaar in zijn kleur, en op vier anderen staan elk twee novices. Daarnaast krijgt iedereen de actiefiches die horen bij de twee eilanden waar ze niet vertegenwoordigd zijn, en een startvoorraadje van vijf invloeds (lees: overwinnings) punten.
In elke ronde voeren de spelers als ze aan de beurt zijn een actie uit; de ronde blijft doorgaan tot voor de vierde maal de pasactie Meditatie is gekozen. Over een schaarste aan mogelijke acties hebben de spelers niet te klagen: er zijn twaalf verschillende acties mogelijk! Belangrijk in dit spel is het onderscheid tussen actieve en inactieve novices. Actieve novices bevinden zich op de eilanden en zijn beschikbaar om acties mee uit te voeren. Inactieve novices bevinden zich naast de betreffende eilanden en kunnen, een enkele uitzondering daargelaten, geen acties uitvoeren.
Een korte beschrijving van de mogelijke acties:

x

- Gunst: Maak twee novices op een eiland inactief (of één novice als de speler een altaar op het desbetreffende eiland heeft) om een actiefiche van dat eiland te nemen. Elke speler mag van elk actiefiche maar een exemplaar tegelijk bezitten. De verschillende actiefiches zijn: Altaar, Kruiden, Vloed, Zeilboot, Omkoping, Boek der Wijzen en Novice. Het actiefiche Novice kan bij acties ingezet worden in plaats van een actieve novice.

- Rekrutering: Maak twee novices op een eiland inactief om er een derde (inactieve) bij te zetten en zo voor de volgende ronde een novice meer te hebben om te kunnen inzetten.

x

- Altaar: Lever een actiefiche Altaar in en maak twee novices inactief op het eiland waar de bouwmeester zich bevindt om een altaar op dat eiland te bouwen. Elke speler mag op elk eiland maar een altaar hebben. Altaren geven een ‘korting’ van een novice wanneer de speler de actie Gunst of Promotie op het eiland wil uitvoeren.

- Kruiden: Lever een actiefiche Kruiden in om tot twee inactieve novices (bij hetzelfde eiland) weer actief te maken. Deze actie mag niet bij het Kruideneiland worden uitgevoerd.

x
- Reizen: Verzet een willekeurig aantal actieve novices naar andere eilanden, deze worden hierbij inactief. Hierdoor kan de speler in 1 keer bij verscheidene nieuwe eilanden aanwezig zijn.

- Vloed: Lever een actiefiche Vloed in om een willekeurig aantal (actieve en/of inactieve) novices naar andere eilanden te verplaatsen, deze worden/blijven hierbij inactief. Het voordeel van Vloed ten opzichte van Reizen is dat met Vloed ook inactieve novices, die deze ronde dus al een actie hebben uitgevoerd, kunnen worden verplaatst.
x

- Zeilboot: Lever een actiefiche Zeilboot in om tot twee actieve novices van 1 eiland naar 1 ander eiland te verplaatsen. Deze blijven hierbij actief.

- Promotie: Maak een novice op een eiland inactief (dit hoeft niet als een speler een altaar op dit eiland bezit) om een andere novice van hetzelfde eiland op een tegel op het tempelpad te zetten. De afbeelding op de tegel moet overeenkomen met de afbeelding van het eiland waarvan de novice afkomstig is. Bovendien moet het een tegel zijn die achter de tempelwachter ligt. Tegen betaling van een actiefiche Omkoping mag het ook een tegel zijn uit de eerste serie voor de tempelwachter.
x

- Sanctificatie: Zet een tegel waar eerder een eigen novice op is geplaatst op het overeenkomstige vakje in de tempel. Als deze tegel zich (nog steeds) voor de tempelwachter bevindt, is opnieuw een actiefiche Omkoping nodig. Dit levert meteen een aantal punten op dat afhankelijk is van waar de tempelwachter zich bevindt.

x
In de eerste ronde zijn dit 6 invloedspunten, aflopend naar 2 punten in de laatste twee ronden. Bovendien verdrijft de nieuw geplaatste novice alle novices van tegenstanders die zich op een aangrenzende tegel met een lager nummer dan de zojuist geplaatste tegel bevinden, tenzij deze novices beschermd zijn door een Boek der Wijzen. Verdreven novices worden buiten de tempel geplaatst en leveren de verdrijvende speler een extra invloedspunt per stuk op.
x

- Boek der Wijzen: Lever een actiefiche Boek der Wijzen in om een boek onder een novice naar keuze vandaan te halen en onder een andere (doorgaans eigen) novice te plaatsen. Deze actie levert ook meteen een invloedspunt op.

- Priesterraad: Maak een aantal novices naar keuze op 1 eiland inactief om de eigen spelersschijf zoveel vakjes naar voren te schuiven op het spoor van de priesterraad.

x
- Verdrijving: Maak een aantal novices naar keuze inactief op het eiland waar de afvallige zich bevindt, om deze zoveel eilanden verder te plaatsen als er novices inactief zijn gemaakt.
x
- Meditatie: Draai een van de tijdsfiches, waar brandende kaarsen op zijn weergegeven, om naar de ‘uitgeblazen’ kant. Dit is in feite een pasactie. De speler die dit doet met het vierde en laatste tijdfiche beëindigt de ronde en krijgt 1 invloedspunt.
x
Na elke ronde worden er invloedspunten uitgedeeld: voor de meerderheid in actieve novices (een eventueel altaar telt mee) op het eiland waar de maanpriesteres zich bevindt en 1 punt voor elke eigen novice in de tempel. Vervolgens moeten er punten worden ingeleverd door iedereen die actieve of inactieve novices bezit bij het eiland waar de afvallige is geëindigd, namelijk een meer dan het aantal novices. Na deze puntenactiviteit worden alle inactieve novices weer actief, bewegen de figuren een aantal eilanden verder, doet de tempelwachter een stapje naar voren en worden alle tijdsfiches weer ‘aangestoken’ voor de volgende ronde.
Na de zesde en laatste ronde krijgt elke speler nog 4 invloedspunten per altaar, 1 punt per overgebleven actiefiche en 0 tot 10 punten afhankelijk van de positie op het spoor van de priesterraad. De orde van de speler met de meeste punten mag de nieuwe maanpriesteres leveren!
x
x
x

‘Luna’ is een spel waarbij het in begin niet geheel duidelijk is wat nou een verstandige actie is, laat staan wat een goed langetermijn plan zou zijn; er zijn vele mogelijkheden om invloedspunten te behalen. Dat gegeven, gecombineerd met de maar liefst twaalf verschillende mogelijke acties die tot de beschikking staan, zal ervoor zorgen dat de meeste spelers in het begin maar willekeurige dingen proberen. Maar na enkele ronden het spel ‘in actie’ gezien te hebben wordt er steeds meer duidelijk: welke acties zijn verstandig om opeenvolgend op elkaar te doen, waar hebben mijn tegenstanders het op voorzien, en hoe zet ik me alvast in een zo goed mogelijke positie voor de volgende ronde?

x
Elke ronde is een kwestie van prioriteiten afwegen: met genoeg beschikbare novices op de juiste eilanden kan een speler in theorie oneindig acties tot zijn beschikking blijven hebben. Maar als een of twee medespelers al snel aan het mediteren slaan en zo het einde van de ronde naderbij komt moeten er alsnog keuzes worden gemaakt: zet ik deze novice deze ronde nog in de tempel of wil ik de meerderheid bij de maanpriesteres overnemen?
x
x
Deze keuzestress is wat ‘Luna’ zo een boeiend en spannend spel maakt. Het spel heeft een veelheid aan mogelijke strategieën, het dwingt je zorgvuldig te plannen en tegelijk flexibel genoeg te zijn om te reageren op (on)verwachte acties van medespelers! Kortom, elke veelspeler zou ‘Luna’ op zijn minst eens moeten proberen.
Zoals gezegd heeft ‘Luna’ een vrij ongewoon en voor sommigen niet bijzonder aantrekkelijk thema. Ook de vormgeving, hoewel zeker niet slecht uitgevoerd, nodigt niet direct tot spelen uit.
Misschien is het spel daardoor ten onrechte bij veel spelers niet op de radar verschenen. En misschien heeft ook zelfs Alea daardoor wel dit juweeltje van hun huisauteur laten glippen ten gunste van het zoveelste kastelenbouwspel. Nogmaals, dit is volledig ten onrechte, want ‘Luna’ kan met gemak tot een van de beste spellen van de hand van Stefan Feld worden gerekend!
© 2011Ugur Donmez

Luna, Stefan Feld, Heidelberger Spieleverlag / H@ll Games, 2010 - 1 tot 4 spelers vanaf 12 jaar, 25 minuten per speler


Een stevig spel voor de veelspeler
Na eerdere teleurstellingen weet deze 'Feld' opnieuw te overtuigen en zou in de Aleareeks niet misstaan
x
x
x