xxxx xxxx

Die Burgen von Burgund
Auteur: Stefan Feld
Uitgever: Alea/Ravensburger
Jaar: 2011


recensie door

x

Leven als een vorst in Frankrijk, willen we dat niet allemaal? Met 'Die Burgen von Burgund' lijkt dat mogelijk te worden. Doel is namelijk een vorstendom in de Bourgondische streek in te richten, en wel zodanig dat die het mooiste en grootste is van allemaal. Dit doen de 2 tot 4 spelers door burchten, gebouwen en mijnen te bouwen, schepen over de Loire te laten varen, de weilanden met dieren bevolken, en ook nog wat kennisontwikkeling te doen. De ontwikkeling wordt gemeten in overwinningspunten, en wie aan het eind hiervan de meeste heeft, mag zich tot overwinnaar laten kronen.

Bij het begin van 'Die Burgen von Burgund' krijgt iedere speler een eigen spelersbord met daarop afgebeeld het te bebouwen vorstendom. Dit bestaat uit 37 zeshoekige velden, onderverdeeld in gebieden in zes verschillende kleuren. Standaard krijgt iedereen hetzelfde bord, maar als variant kan er met verschillende borden gespeeld worden. Op ieder veld is een aantal ogen van een dobbelsteen afgebeeld. Verder krijgt iedere speler twee dobbelstenen in de eigen kleur, een drietal warenfiches, 1 geld en, afhankelijk van de spelersvolgorde, een aantal arbeidersfiches. Spelstenen in de eigen spelerskleur worden op het puntenspoor en spelersvolgordespoor geplaatst van het centrale speelbord. Als begin van eigen vorstendom mag iedere speler een eerste burcht op het eigen bord plaatsen.
x
x

Het spel wordt in 5 fasen (A-E) gespeeld die elk uit 5 ronden bestaat. Bij begin van iedere fase worden er 5 warenfiches open gedraaid en op het centrale bord gelegd. Verder worden er afhankelijk van het aantal spelers willekeurig getrokken zeshoekige kaartjes open neergelegd bij de 6 zogenaamde depots op het spelersbord, op de gelijkgekleurde open plaatsen. Verder worden in het midden, bij het 'zwarte depot' nog een aantal kaartjes van de speciale voorraad van zeshoekige zwarte kaartjes gelegd.

x
x
Aan het begin van een ronde gooit iedere spelers zijn twee dobbelstenen. De startspeler gooit bovendien nog een witte dobbelsteen, die bepaalt in welk depot het eerstvolgende warenfiche geplaatst wordt. In spelersvolgorde -hiervoor is een speciaal spoor op het centrale bord- mogen de spelers nu voor iedere dobbelsteen een actie uitvoeren, te kiezen uit vier mogelijke acties. De dobbelsteenworpen bepalen hierbij in grote mate wat de mogelijkheden zijn. Eén mogelijke actie is het 'kopen' van een zeshoekig kaartje: de speler pakt een kaartje van het depot wat overeenkomt met zijn dobbelsteenworp; dit kaartje wordt voorlopig in de eigen voorraad geplaatst. Een andere actiemogelijkheid ligt daarna voor de hand: plaats een kaartje uit de eigen voorraad in het eigen vorstendom, op een plaats waarvan de ogen overeenkomen met de dobbelsteenworp, in een gebied met dezelfde kleur als het kaartje en ook nog aansluitend aan al eerder geplaatste kaartjes.
x
Als derde actie kunnen goederen verkocht worden; nu moet de dobbelsteenworp overeenkomen met de ogen van de eigen warenfiches. Deze fiches leveren gelijk punten op: 2, 3 of 4 per stuk, afhankelijk van het aantal spelers. Bovendien krijgt de speler eenmalig één zilverling. Het geld kan de speler gebruiken om eenmalig in de beurt van het centrale, 'zwarte depot' een kaartje te kopen. Ook deze kaartjes moeten eerst in de eigen voorraad geplaatst worden, die overigens maar drie plaatsen groot is.
x
Als vierde mogelijkheid kan de speler twee arbeidersfiches pakken. Deze fiches bieden flexibiliteit; met het inleveren van een fiche kan een dobbelsteenworp met 1 gewijzigd worden, dus van een 3 kan een 2 of 4 gemaakt worden, of van een 6 een 1 of 5. Omdat de depots pas bij het begin van een volgende fase worden aangevuld, kan dit geschuif met de ogen erg handig zijn, voornamelijk wat verder in een fase als er al veel kaartjes weg en sommige depots dus leeg zijn, of wanneer deze alleen nog onwenselijke kaartjes bevatten.
x
De kern van het spel wordt gevormd door de zeshoekige kaartjes die in het eigen vorstendom geplaatst worden. Ze zijn er in zes verschillende soorten, die elk een eigen kleur hebben en een ontwikkelingsvorm voorstellen, en elk een leuk, specifiek, voordeel geven. Telkens wanneer een gebied van een kleur in het vorstendom volledig bebouwd is, krijgt de speler hiervoor punten, variërend van 1 punt bij een gebied van een zeshoek groot, tot 36 punten bij een gebied van acht zeshoeken. Bovendien krijgt de speler nog algemene bonuspunten voor het afmaken van een gebied, ongeacht de grootte. Deze punten zijn afhankelijk van de fase waarin het gebied is voltooid maar algemeen geldt: hoe eerder in het spel, hoe meer punten. Verder krijgen de eerste twee spelers ook nog een bonus als ze alle gebieden van één kleur bebouwd hebben. Vele manieren dus om tot scoren te komen!
x

In de donkergroene gebieden kunnen burchten gebouwd worden. Wordt een burcht gebouwd dan mag eenmalig een willekeurige gratis actie worden uitgevoerd.
Een blauw kaartje met zeilboot moet op de rivier geplaatst worden, en zorgt voor een vooruitgang op het spoor voor de spelersvolgorde. Verder mag bij een willekeurig depot alle warenfiches worden weggehaald en open in de eigen voorraad geplaatst worden. Deze kunnen dan later weer verkocht worden voor punten en geld. De kaartjes met dieren worden in de lichtgroene weilanden geplaatst. Hiervoor krijgt de speler direct punten, en wel cumulatief als er al dezelfde dieren in dit weiland grazen. Dus plaats je 3 koeien bij eerder geplaatste 4 koeien, krijg je 7 punten. Dit kan natuurlijk lekker oplopen. De grijze gebieden zijn voor mijnbouw. Iedere mijn zorg aan het eind van ieder fase voor 1 zilverling aan inkomsten.

x

De stedelijke, bruine, gebieden dienen met gebouwkaartjes in dezelfde kleur bebouwd te worden. Er zijn acht verschillende gebouwen, met ieder een eigen eigenschap. Zo kan bijvoorbeeld bij plaatsing van het warenhuis in het vorstendom er zonder gebruik van een dobbelsteen waren verkocht worden -dit scheelt dus een actie, en plaatsing van de bank levert twee zilverlingen op. Bijkomende beperking bij het plaatsen van gebouwen is dat in een stad niet twee dezelfde gebouwen geplaatst mogen worden.

x

Tenslotte is er nog de kennisontwikkeling, die voorgesteld wordt door de gele kaartjes en bijbehorende gebieden. Er zijn maar liefst 26 genummerde kennistegels, en ze hebben allemaal een verschillende bonusfunctie. Sommige bieden een voordeeltje voor de rest van het spel -bijvoorbeeld twee zilverlingen bij verkoop van waren-, andere bieden bonuspunten aan het eind van het spel voor geplaatste kaartjes of voor verkochte waren.

Aan het eind van de 5 fases hebben de spelers er 25 dobbelsteenworpen en 50 acties opzitten. De restpunten worden nu nog geteld zoals punten voor niet gebruikte zilverlingen, arbeidersfiches en niet verkochte waren, en de bonuspunten voor de gele kaartjes. Zoals vanouds wint de speler met de meeste punten!
x
x
x

De illusie dat we met dit spel onze Franse droom waar kunnen maken of zelfs maar kunnen benaderen, zullen we gelijk maar wegnemen. Tenzij de jongensdroom is om punten sprokkelend door het Franse land te gaan. Maar dit hindert niet, want 'Die Burgen von Burgund' is een leuk spel in de traditie van Alea dat weer flinke hoofdbrekens kost. Voor velen is het bovendien prettig dat het spel afwijkt van de traditionele 'Feld': er zijn geen ratten, rampen of andere ongemakken die ons het leven zuur maken en de sfeer is vooral positief met de blik vooruit om vooral zoveel punten bij elkaar te scoren.

x
x

De puzzel is om deze score zo hoog mogelijk te maken en dus het optimale uit iedere beurt te halen. Door de vele mogelijkheden die het spel biedt kan dat bij bepaalde spelers tot lichte denkverlamming leiden. Als eerste aan de beurt zijn in een ronde is een groot voordeel, dus schepen bouwen is altijd goed, maar meestal liggen er ook hele leuke andere tegels die soms een mooie keten van acties mogelijke maken. Zo geeft een geplaatste burcht een gratis actie, waarmee bijvoorbeeld het stadhuis kan worden gelegd dat nog eens een gratis bouwactie toestaat. Soms zit het natuurlijk tegen met de dobbelstenen, en zijn er arbeidersfiches nodig als modifiers. Maar ook die raken snel op, en dan moet er weer een manier gevonden worden om deze te verkrijgen. Het is dit soort gepuzzel dat de beurt van een speler wel wat in de lengte trekt.

x

Dit is geheel in tegenstelling tot de opgave van de speelduur op de doos die toch wel erg optimistisch, ja bijna misleidend laag is aangegeven. De opgegeven 30 minuten voor 2 spelers mag gerustvoor de eerste paar spelletjes verdubbeld worden. In de volle bezetting van vier spelers kan het helemaal een lange zit worden, en een waarschuwingssticker op de doos 'Speelt langer dan aangegeven' zou zeker op zijn plaats zijn!

Maar er valt verder weinig te klagen, op één ding na: de gele en (licht-)groene kleuren komen te dicht bij elkaar in de buurt, en dat kan tot verwarring leiden. En de spelersborden zijn weliswaar een beetje aan de dunne kant, maar daardoor is er wel weer plaats voor extra variabele borden. Elk nadeel...

Alea richt zich met haar grote spellen voornamelijk op haar eigen publiek met veelspelers. Nu is 'Die Burgen von Burgund' wel complex, maar met name door de diversiteit en hoeveelheid aan keuzemogelijkheden, niet door de ingewikkelde regels of eindeloze strategische diepte. Twee dobbelstenen, twee acties, met vier mogelijkheden per actie, dat is het. Door deze eenvoud kan dit spel best in de wat ervaren familiespelerskring gespeeld worden, en dienen als gateway game voor de wat complexere Alea spellen.

x
Voor diegenen die graag wat meer worden dwars gezeten door zowel het spel en zijn medespelers is dit een try before you buy; de interactie is laag en indirect, en de spelers worden nergens op hun vingers getikt voor het niet halen van bepaalde voorwaarden. 'Die Burgen von Burgund' is een leuke optimaliseringpuzzel, welke meestal aanleiding geeft tot het napraten over gemiste kansen en mogelijkheden, en dat is voor een spel vaak een goed teken!
© 2011 Edwin van de Sluis

Die Burgen von Burgund, Stefan Feld, Alea/Ravensburger - 2 tot 4 spelers vanaf 12 jaar, 30-90 minuten


Alleen met twee spelers gespeeld. Ik hou wel van dit soort 'autistische' puzzelspelletjes!
De rondes kunnen gaan slepen, maar dankzij een vergevingsgezinde(!) Feld tóch een prettig tijdverdrijf
In eerste instantie: leuk spel! Na herhaald spelen: spel mist scherpte, diepte en interactie. En wat was het thema ook al weer?
x
x
x